Son Sultanın Son Sevdası

Son Osmanlı hükümdarı, 115. İslâm halifesi, Sultan Vahideddin ya da Sultan Vahdettin, 1 Eylül 1921’de, son eşi, 5. karısı Nimet Nevzat Hanım ile dünya evine girdi. Padişah 61 yaşındaydı; yeni zevcesi ise 18’ine yeni basıyordu. Sultan’ın ilk eşi, Başkadınefendi Nazikeda Hanım’dan olan iki kızından Ulviye Sultan 29, Sabiha Sultan 27 yaşındaydı. 

Ülke işgal altındaydı. Anadolu’da bir avuç vatan sevdalısı kurtuluş planları yapıyor, düzenli ordu kurmaya çalışıyordu.

- Çoğu Zaman Teselliyi Hareminde Arıyordu… -

Sultan Vahdettin; 19 oğul, 24 kız sahibi Sultan Abdülmecit’in tahta çıkıp, halife/padişah olan 4 erkek çocuğundan en küçüğüydü. Tahtta oturmaya da pek niyetli değildi; ama başka seçeneğe de sahip değildi. Hastalıklı, aşırı şüpheci, fazlaca duygusaldı. Kurtuluşu, İngiliz dostluğunda/muhipliğinde arayan fikrî/siyasî yapıya sahipti. Ülkenin içindeki çaresizliği görüyordu. Saltanat ‘iğneli fıçı’dan farksızdı. Osmanlı orduları bütün cephelerde çekiliyordu. Müttefikimiz Almanya, teslim bayrağını çekmek üzereydi. Çoğu zaman teselliyi hareminde arıyordu. - Bu tavrı, İngiliz gizli raporlarına kadar geçmişti! - Tahta çıkışının 16. gününde, 20 Temmuz 1918’de, 4. eşi, 17 yaşındaki Ayşe Nevvare Hanım ile evlendi. Dolmabahçe Sarayı’ndaki düğünde kuş sütü eksikti; hiçbir masraftan kaçınılmamıştı. Yeni padişahın morali her şeyin üstündeydi.

Vahdettin, tahtta çıkmadan önce hareme sahip değildi. Ağabeyi, selefi 5. Mehmet (Sultan Mehmet Reşat) öldüğünde, geride 36 kadın bırakmıştı. Yeni padişah, 12 hanımın yanında kalmasını emretti. Son eşi olacak Nimet Nevzat Hanım da imtiyazlılar/seçilenler arasındaydı.

- Son Hanım Sultan Nimet Nevzat Hanım, Abaza asıllıydı… -

Sultan Vahdettin’in en büyük aşkı, büyülendiği, vazgeçemediği, çuval dolusu aşk mektupları yazdığı son Hanım Sultanı Nimet Nevzat Hanım, Abaza asıllıydı. Babası, bahçıvan Şaban Efendi aslen Bartınlı idi. Annesi, Kıvırcık Hatice Hanım’dı. Sonuncu hanım sultan, 1 Kasım 1904’de, İstanbul’da Vişnezade’deki Mabeyinci Hüseyin Bey’in konağında dünyaya geldi. 1913’de, daha 9 yaşındayken; Sultan Reşat’ın sarayına alındı. Saray anılarını anlatan/aktaran Leyla Açba’ya göre; haremin en akıllı, aydın ve okumayı/araştırmayı en seven cariyesiydi. Aynı zamanda kıskanılacak derecede güzeldi. İri gözleri, dolgun etli dudakları, kaymak beyazı cildi ile hemen fark ediliyordu. 

Vahdettin’in Nimet Nevzat Hanım’a ilgisi, veliahtlık yıllarında başladı. Padişah adayı, haremin gülünü görür görmez abayı yaktı; yanından ayrılmaz oldu. Boğaz’da yaptıkları kayık gezintileri ünlüydü. Yıldız Sarayı’nın bahçesinde, aynı liseli âşıklar gibi romantizm yüklü el ele, göz göze gezintileri dikkat çekiciydi. Evlendikten sonra aralarındaki aşk çoğaldıkça çoğaldı. Yıldız Sarayı’ndaki hususi dairesinde, Vahdettin ile saatlerce baş başa kalıyordu. Çoğu zaman devlet işleri aksıyor; padişahın randevuları iptal edilebiliyordu. Nimet Nevzat Hanım; Vahdettin’in gözdesi, şahsi dünyasının tek gerçeği, aklını başından alan ‘dürdane’ydi.

- Güzel Gelin, Gecenin Karanlığını Yarıp Gelen Bir Periydi… -

Padişah, Nimet Nevzat Hanım’la evlenmeden önce; ailesini, Yıldız Sarayı’na davet etti. Aile, saray bahçesinde yeni hanım sultana ayrılan hususî köşkte misafir edildi. Düğünde, sultan gelin uzun beyaz ipekten muhteşem gelinlik giydi. Başında pırlanta taşlarla işlenmiş som altın taç taşıdı. Boynunda da yine pırlantalı, büyük kolye taktı. 

Güzel gelin, gecenin karanlığını yarıp gelmiş bir periyi andırıyordu.

Sultan Vahdettin; düğün gecesi, İstanbul’daki fakirlere yiyecek dağıttırdı. Bazılarına para yardımında bulundu.

Ülke yangın yeriydi; yönetim zaafı had safhadaydı; şehitlerin, gazilerin sayısı bilinmiyordu. Şair Arif Nihat’ın dediği gibi, ‘Çelebiler haremlerde kışlıyordu’! 61’lik padişah, karşısında titrediği, 18 yaşında, dünyalar güzeli Nimet Nevzat Hanım’la Yıldız Sarayı’nda dünya evine giriyor; muradına eriyordu. Aralarında tam 43 yaş farkı vardı; ama sevda sınır tanımıyordu.

- Nimet Nevzat Hanım Son Derece Dindardı… -

Nimet Nevzat Hanım, son padişahla Yıldız Sarayı’nda ancak bir yıl oturabildi. Sultan, ülkeyi terk edip, gurbetteki son yolculuğuna çıktığında; ‘iki gözüm, sultanım!’ dediği son gözdesi yanında yoktu. San Remo’ya yerleştikten sonra, Nevzat’ın da yanına gelmesini istiyordu. Nimet Nevzat Hanım, eşleri arasında en dindar olanıydı. Kur’an okurdu; namazını hiç aksatmazdı. Hükümdar da, son haremini el üstünde tutardı; bir dediğini iki etmezdi. San Remo’dan neredeyse her gün mektup yazdı. Nikâhlı karısı olduğunu hatırlatıyor; özlediğini belirtiyor; yanında kalması gerektiğini tekrarlıyordu. Yazdığı mektuplar yarım çuvalı bulmuştu. Her mektubunda hadisi şerifler sıralıyordu.

Mektuplardaki gönülden süzülen hasret etkisini gösterdi. Nimet Nevzat Hanım, San Remo’ya gitti. Gelişi, sürgündeki padişah için ‘çölde vahaya kavuşmak’tı. Şerefine bir ziyafet verildi; sabık padişahın dairesinin yanındaki büyük oda özel düzenlendi. 

Ama kavuşmanın süresi sınırlıydı. Son Sultan, son nefesini verince; rüya da bitti. Nimet Nevzat Hanım, bir sırdaşına şöyle diyecekti: 

‘San Remo’nun manzarası cenneti andırıyor; fakat ben cennette değilim. Bu manzarayı cehennemin bir köşesinden seyrediyorum.’

Nimet Nevzat Hanım, 24 yaşında dul kaldı. Ülkeye geri döndü; 1928’de kaptan Ziya Seferoğlu ile hayatını birleştirdi; bir oğlan, bir kız çocuk doğurdu. 1992’de son nefesini verdiğinde 91 yaşındaydı. Hayatının 67 yılını İstanbul’da Rumelihisarı’ndaki mütevazı evinde geçirdi.

Ali Hikmet İnce yazdı.