Şairlerden Dayak Yiyen Eleştirmen

Nurullah Ataç; ‘Garip Akım’ı çıkışında destekledi. Daha sonra muhalefet etmeye başladı. Orhan Veli’yi aforoz edip, Oktay Rıfat ve Melih Cevdet Anday’ın şiirlerini de eleştirince, olanlar oldu: Şairler, - Kızının anlatımına/yazdığına göre! - ülkenin en ünlü eleştirmenini dövdü.

Kızı Meral Tolluoğlu; ‘Babam Nurullah Ataç’ adlı anı kitabında, döneminin önemli/tanınmış/görüşleri büyük kabul gören; eleştiri/deneme yazarı Nurullah Ataç’ın günlük hayatını ve edebiyat/sanat çevresinde geçen/gördüğü olayları yazdı. Tolluoğlu’nun aktardığına göre; açık sözlülüğü/sert kalemi nedeniyle babasının birçok kimse ile arası iyi değildi. Hatta dayak bile yedi. 

- Ataç, Melih Cevdet’e Küs… -

Tolluoğlu; babasının tanıştığı, konuştuğu yazarların/şairlerin çoğunu, özellikle de gençleri tanırdı. Birkaç kez, Melih Cevdet Anday’ı sordu. Melih Cevdet; dönemin ünlü çocuk doktorlarından Kadri Raşit Paşa’nın yakın akrabasıydı. Kadri Raşit Paşa; çocukluğunda Meral Tolluoğlu’nu muayene ederdi. Her gördüğünde de hal hatır sorardı. Tüm Ataç ailesi; Paşa’ya sonsuz saygı ve sevgi duyardı.

Meral Tolluoğlu bir gün, ‘Baba! Melih Cevdet Bey nerelerde?’ diye sordu. Birkaç kez tekrarlayınca, babasının sinirlendiğini fark etti. Melih Cevdet ile dargınlığını bilmiyordu. O güne kadar ne babası söylemiş, ne de başkalarından duymuştu. Çok şaşırmıştı. Nedenini öğrenmek istedi. Ataç sinirli sinirli; ‘Beni dövdü de ondan,’ deyince büsbütün afalladı. ‘Babacığım! Neler söylüyorsunuz; Melih Cevdet, sizi nasıl dövermiş?’ diye hayretini saklayamadı. Ünlü eleştirmen daha fazla konuşmak istemedi. ‘Bir daha sorma, dargınız, dedim; işte o kadar,’ deyip konuyu kestirip attı.

- Eleştirmenin Yolunu Kesen Şairler… -

Meral Tolluoğlu kayıtlarında olayı anlattı:

‘Duyduklarıma inanamadım. Sorduğuma soracağıma pişman oldum. Gerçi Melih Cevdet’in zaman zaman, hele biraz içince, böyle davranışlarda bulunduğunu duymuştum. Bir kez de yıllar önce, biz İzmir Caddesi’nde otururken; benzer bir olay yaşanmıştı. Melih Cevdet ile Oktay Rıfat; babamın yolunu kesip tekme atmışlardı. Babam; akşamüzeri eve gelirken; tam sokağın köşesinde, şimdiki Anadolu Kulübü’nün bulunduğu yerde önüne geçip; ‘Sen, nasıl bizim şiirlerimizi beğenmediğini söylersin?’ diye vurmuşlar. Babamın aldığı helvalar elinden fırlayıp paltosuna yapışmış; şapkası başından düşüp toz içinde kalmıştı. Pantolonunun paçalarında da iki gencin tekmelerinin izleri vardı. Babam nefes nefese içeri girince halini görüp düştüğünü sanmıştık.’

Ataç’ın ailesi, o gün, iki ünlü şair-yazarın eleştirilince, kaba kuvvete başvurduklarını görmüştü. Attıkları tekmeler, Ataç’ın iki dizini de morartmıştı. Çok geçmeden Melih Cevdet ve Oktay Rifat, Ataç’ın evine gelip, özür diledi. Üstat, genç edebiyatçıları bağışladı. Çok deneyimsiz olduklarını düşünüp, yaptıklarını ‘gençlik yanılgısı’ şeklinde kabullendi.

- Misafire Atılan Tokat… -

Ataç’ın biricik kızı Meral Tolluoğlu’nun anlatımına göre Melih Cevdet Anday, evine misafir gelen Nurullah Ataç’a bir defa da tokat atmıştı:

‘Babam, Melih Cevdet’in bir yazısını mı yoksa bir şiirini mi ne beğenmeyip eleştirmiş. Melih Cevdet bu nedenle çok kızmış. Her önüne gelene babam için, ‘Onu nerede görürsem döveceğim,’ diyormuş. Babam, bu sözleri duyduğu halde Melih Cevdet’in eşi Sabahat Hanım’ı çok göresi geldiğini, evine gidip ziyaret edeceğini söylüyormuş. Fuat Ömer Keskinoğlu - Dönemin ünlü avukatı, Ataç’ın yakın arkadaşı ve aile dostu! - , ‘Nurullah gitme! Sana çok kızgın, seni dövecek,’ dediyse de, babam evlerine gidip, Sabahat Hanım’ı görmekte direnmiş. Babam içeri girdikten bir süre sonra Melih Cevdet eve gelmiş. Babamı görünce, ‘Sen bir de benim evime mi geliyorsun,’ diye babama el kaldırıp vurmuş.’

Ataç’ın biricik kızı Meral Tolluoğlu’nun anıları, mazide kalmış/ebediyete göçmüş çok sayıda edebiyat insanına/emekçisine ilişkin ilgi çekici anekdotlar barındırıyor.