Ülkemizde ‘Çırpınırdın Karadeniz / Bakıp Türkün Bayrağına’ diye bilinip çok sevilen hüzzam makamındaki ünlü Azerbaycan türküsünün söz yazarı Ahmet Cevad (1892-1937); aynı zamanda Azerbaycan Ulusal Marşı’nın güftekârıydı. Katıksız Türkiye dostu, canını topraklarımız için vermekten sakınmayacak derecede milliyetperverdi. Osmanlı’nın son döneminde sıkıntılarını görüp; Türk Dünyası’nın biricik umut kaynağı devletin - kendince! - hizmetine koşmaktan geri durmadı. Arkadaşlarıyla yardım kampanyaları düzenledi; Kafkas Gönüllüleri Birliği'ne katıldı; soydaşlarını cephelerde yalnız bırakmadı. Çanakkale’de, Mehmetçiklerin yanındaydı; Erzurum-Kars cephesinde Hüsrev Paşa’nın yardımcılığı görevinde bulundu. Yüksek eğitimini İstanbul Üniversitesi Türkoloji Bölümü’nde tamamladı. Azerbaycan’a döndükten sonra Türkiye sevgisini yaymaya devam etti.
Ahmet Cevad; Azerbaycan, Sovyetler tarafından işgal edildikten sonra ata toprağını terk etmedi; baskılara-yıldırmalara direndi. 1937’de Stalin’in gizli polisi tarafından tutuklandı; yargılanmadan kurşuna dizildi. KGB; Cevad’ın ailesini de yakın takip ve denetime aldı. 1955’de Stalin sonrası esen ‘geçici bahar rüzgârları’(!)nın etkisi kendini gösterdi: ‘Sözde’ dava dosyasını yeniden ele alan savcı; Ahmet Cevad’ı suçsuz buldu ve itibarını iade etti!
Türk Dünyasının büyük evladı, katıksız Türkiye dostu, kardeş Azerbaycan’ın ulusal şairi Ahmet Cevad’ın ailesi, Sovyet diktatörü Stalin’in kanlı zulmünü hiç unutmadı ve haklarını helâl etmedi.
Ali Hikmet İnce