Böbreğini Satılığa Çıkaran Ünlü Dansöz
Birsen Ayda; İstanbul’un eğlence mekânlarında kıvrak otantik danslarıyla fırtına gibi esti. Binlerce hayranının iltifatlarına mazhar oldu; düşlerini süsledi. Çektiği filmlerle de şöhretini perçinledi.
Uzun siyah saçları, iri kömür gözleriyle hemen fark edilirdi. ‘Malkoçoğlu’, ‘Battal Gazi’ gibi epik filmlerde, üstlendiği ‘vamp kadın’ rolleriyle iyiden iyiye ünlendi. Aslında yakın çevresinde ve eğlence dünyasında belli şöhrete sahipti. Ama tanınmış yıldızlara eşlik etmek ismini daha da parlattı.
Birsen Ayda; 1946 yılı, Ankara doğumluydu. Ama ilk gençliği İzmir’de geçti. Aile parçalanmasının kurbanıydı. Annesinin yanında kaldı; İzmir Kız Lisesi’nin orta kısmını zorlukla bitirebildi. Çalışkan ve zekiydi; ama yetersiz maddi şartlar eğitimini yarım bıraktırdı. 10 yaşında Yeşilçam ile tanıştı. Seyfi Havaeri’nin senaryosunu yazıp yönettiği ‘Sevda Sahilleri’ adlı filmde küçük rol aldı. Filmde, eski sevgilisiyle karşılaşan balıkçının hikâyesi anlatıldı.
Ayda; hayatın yükü omuzlarına binince; para kazanmak mecburiyetinde kaldı. Annesinin geliri yetersizdi. Bir komşusundan oryantal dersleri aldı; dansözlük yapacaktı. 1961’de İzmir ve İstanbul gazinolarında dans etti; ekmek parasını çıkardı. Farklı güzelliği, körpeliği, cilvesi ve cazibesiyle kendine yer edinmeye çalıştı. Etrafında hayran halkaları oluştu. Dans kıyafetleri, makyajı ve iri siyah gözleriyle çarpardı. Sinemadan da teklifler aldı. Hep 2. derece roller önerildi; yalnızca güzelliğini sergilenmesi/göstermesi beklendi.
- ‘Fatih’in Fedaisi’nde Kartal Tibet ile oynadı… -
Asıl çıkışı ve adını duyurması 1966’daydı. Senaryosunu Safa Önal’ın yazdığı; Tunç Başaran’ın yönettiği ‘Fatih’in Fedaisi’nde Kartal Tibet ile oynadı. Kenan Pars, Ayfer Feray, Tijen Par, Sevda Ferdağ, Süleyman Turan ile beraberdi. Yaşının körpeliğini ve farklı/değişik güzelliğini sergiledi. Türk Sineması yeni, hayli başarılı vamp kazandı.
Sinema serüveni 20 filmle sınırlı kaldı. Okullu değil; alaylı idi. Sinemada kariyer amaçlamadı; niyeti para kazanmaktı. Ayhan Işık, Cüneyt Arkın, İzzet Günay, Tanju Korel, Erol Taş, Zeynep Değirmencioğlu ile de aynı setleri paylaştı. ‘Malkoçoğlu Kara Korsan’ (1968), ‘Ayşecik ve Ömercik’ (1969), ‘Cehenneme Dolmuş Var’ (1971) gibi filmlerde göz doldurdu.
Kartal Tibet’in başarı ile canlandırdığı, ‘Tarkan Altın Madalyon’daki rolü önemliydi. Eva Bender gibi sarışın İskandinav afet ile aynı kadrodaydı. Birsen Ayda; şuh, azgın, gözü doymaz Vandal Kraliçesi’ni oynadı. 2 güzelin ‘cazibe defilesi’ perdede harikalar yarattı. Film beklenilenin/tahminin çok üstünde ilgi gördü.
- Birsen Ayda; Duygu Yüklü, Kalbi Mantığının Önünde Yürüyen Kadındı… -
‘Battal Gazi Geliyor’daki (1973) Maria rolü ile adını ‘vamp kadınlar kategorisi’ne kalıcı yazdırdı. Seksapalitesini, iri gözlerini, dansını sergiledi. Cüneyt Arkın başroldeydi. Natuk Baytan da yönetmendi.
Ayda; duygu yüklü, kalbi mantığının önünde yürüyen kadındı. Paraya, şöhrete, sosyal statüye itibar etmezdi. Romantik yönü hep ağır basardı. 1960’lı yılların yumuşak sesli, romantik solisti Atınç ile hayatını birleştirdi. O güne kadar kazandığı her şeye - aniden! - veda etti. Şöhretinin üzerine sünger çekti.
Atınç; müzik yaşamına basgitar çalarak girdi. 1942’de İstanbul’da doğdu. 1966’da, Ergüder Yoldaş’ın kurduğu ‘Halikarnas Altılısı’ ile eğlence sektöründe tanındı. Sonraki yıllarda tek başına çalıştı. Gitarının yanına sesini de gösterdi. EGEFON’dan çıkan 45’lik plağı ‘Sarmaşık Gülleri’ ile şöhreti yakaladı. Adını geniş kitlelere duyuran plağının öteki yüzündeki şarkı: ‘Nisan Yağmuru’ydu. Gazinolarda sahneye çıktı. 1970’li yılların sonunda müziği tamamen bıraktı. Eşi ile Beyoğlu Küçükparmakkapı Sokak’taki küçük dükkânda ticarete girişti. Mekânın ruhsatı ve sorumluluğu Birsen Ayda’nın üzerindeydi.
- Yoğun Hayat Trafiğinden Çocuk Sahibi Olamadılar… -
Bir ömür boyu beraberlik yemini veren çiftin evliliği 1992’de sona erdi. Zengin değildiler; fakat kimseye de muhtaç olmadılar. Yoğun hayat mücadelesinden çocukları da yoktu.
Atınç; 1992’de, aniden hayatını yitirdi. Birbirine dayanarak, hayata direnen ikilinin ortaklığı bozuldu. Birsen Ayda; yeryüzü meydanında tek başınaydı. Sosyal güvencesi yoktu; sürekli geliri de namevcuttu. Yardım almadan dükkânı yürütmesi de imkânsızdı. Kiraya vermeyi ve getirisiyle hayatını sürdürmeyi kararlaştırdı. Beyoğlu’nda küçük odaya sığındı; pansiyoner kalacaktı.
Birsen Ayda; ölümünden az önce yerleştirildiği huzurevinde, ziyaretine gelen gazetecilere yaşadığı dramı/başına gelen faciayı anlattı.
Ayda; dükkânını kiralamaya gelen 2 delikanlıya güvenmişti. Gereken kolaylığı gösterdi; cafe şeklinde düzenlenecek mekânın ‘sorumlu müdürlüğü’ne de kabul etti. İddiasına göre; tuzağa düşürüldü. Tahakkuk eden vergi(ler) ödenmedi. Adına çıkarılan kredi kartları da patladı. Borçlar her gün büyüdü; altından kalkılmaz hale geldi. Dükkânın mülkiyeti, Millî Emlak’e aitti; ruhsatı ve vergi levhası Birsen Ayda’nın üzerineydi. Cafe’yi çalıştıranlar; kiracının kiracısı konumundaydı. Gençler; vergileri ödememekle kalmadı. Defterdarlık ile anlaşarak, mekânın işletme iznini üzerlerine geçirdiler. İşletmenin bütün sorumluluğu, 1983 yılından beri Ayda’nın şahsındaydı.
Uyanık müstecirler; dükkânı elinden aldı; yalnız kadını sokağa bıraktı/attı. Birikmiş borçları da sırtına yüklediler.
- Tek Gelir Kaynağı; Beyoğlu’ndaki Küçük Dükkân da Elinden Çıktı… -
Müteveffa Birsen Ayda’nın ifadesine göre; ‘nefes borusu kesildi’! ‘Borcu başıma kiracılarım sardı. Tek gelir kaynağım: Beyoğlu’ndaki küçük işyeriydi. Hem dükkânımı kaybettim, hem de dolandırıldım,’ diyecekti.
Hakkını aramak için dava açtı; savcılığa suç duyurusunda bulundu.
2008’de, 63 yaşındaki Birsen Ayda’nın vergi borcu 150 bin lirayı aştı. Ölümünden 2 yıl önce, böbreğini satışa çıkardı. Doktorlarının karşı çıkmasına rağmen, kararından dönmedi. Hayatı boyunca sigara ve içki içmemişti. Eline geçecek para ile borcunu ödeyebilecek; kalanı ile de ahir ömründe rahat edebilecekti. Ama organ satışı kanunen yasaktı. Organ mafyasının eline düşmekten de korktu. Kararını uygulayamadı.
Huzurevi’ne yerleştirilinceye kadar; Beyoğlu Ülker Sokak’ta tek odalı kira evinde yaşadı. Bir dilim ekmeğe dahi muhtaçtı; ama gururluydu; yardımları kabul etmedi:
‘Ben para dilenmiyorum. Ölmeden önce yüzüm bir defa gülsün istiyorum. Kaybettiğim iş yerimin geri verilmesini talep ediyorum. Borçlarımı da ödeyeceğim,’ diye dert yanacaktı.
Araya giren birkaç hatırlı tanıdığı sayesinde, Zeytinburnu’nda huzurevine yerleştirildi. Ama rahat edemedi. Başına buyruktu; yalnız yaşamaya alışkındı:
‘Çıldırmak üzereyim. Burada kalmaktansa; ölmeyi yeğlerim. Gerekirse; açlık grevi yapacağım. Huzurevi; benim için işkencehane oldu; kendimi tımarhanede sanıyorum.’
Bütün dert yanmalara karşın; sıcak, güvenilir kurumdaydı. Yiyecek içecek sıkıntısı çekmedi; ihtiyaçları, sağlığı ile yakından ilgilenildi.
Son 10 ayında akciğer kanseri tedavisi gördü.
2011’de öldüğünde; 66 yaşındaydı. Mücadele, koşuşturma, çile, acı içinde geçen ömrü; Yeşilköy Mezarlığı’nda son buldu. Yeşilçam’a kendince imzasını atan şöhretin mezar taşında adı bile yoktu.
2,708 kez okundu
Ali Hikmet İnce
- Birsen Ayda
- Seyfi Havaeri
- Sevda Sahilleri
- Safa Önal
- Tunç Başaran
- Fatih’in Fedaisi
- Kartal Tibet
- Ayhan Işık
- Cüneyt Arkın
- İzzet Günay
- Tanju Korel
- Erol Taş
- Zeynep Değirmencioğlu
- Tarkan Altın Madalyon
- Eva Bender
- Natuk Baytan
- Atınç
- Ergüder
Benzer Yazılar
Zeki Müren’in Bilinmeyenleri
‘Sanat Güneşi’ diye de tanınan, ünlü TSM sanatçısı Zeki Müren, toplumun değer yargılarına azami saygı göstermeye çalıştı. İstanbul’da bir köyün okulunu, camisini, kütüphanesini ve yolunu yaptırdı. Hayırlarının kimse tarafından bilinmesini istemedi, reklâmını yapmadı. Görkemli/şaşaalı yaşadı fakat çoğu sırrını da yanında götürdü.
Adnan Menderes’in Son Yasak Aşkı
Menderes’in bir yanı hep boştu/boş kaldı. Eşi Berin Hanım ve tanıdığı/birlikte olduğu bütün kadınlarda annesini aradı; daha doğrusu anne sıcaklığını/şefkatini bulmaya çalıştı. Arayış serüveninde toplumun değer yargılarını pek dikkate almadı; anı dolu dolu yaşadı… Hep kalbinin sesine uydu; kadınların peşinden gitti, koştu…
Menekşe Gözlü Kadın
Fatma Girik ile Memduh Ün’ün ilişkisi salt aşk öyküsü değildi. Aynı zamanda mesleki dayanışma, hayata birlikte tutunma, bilgi/tecrübe aktarımıydı. Yarım asırdan fazla birbirlerini etkilediler. Girik’in ifadesine göre Memduh Ün, onun hayata bakışını değiştirdi/geliştirdi. Sinemayı, yaşamı, edebiyatı, müziği, kısaca kültürün pek çok boyutunu öğretmeye/aktarmaya çalıştı. Adeta üniversitesi oldu.
Huzurevinde Sönen Yıldız
Altan Karındaş çok yönlü sanatçıydı. İlk Türk şov kadınıydı. İnsan, çocuk ve hayvan taklitlerini çok iyi yapardı. TSM’yi bilirdi, makamlara vakıftı. Makber’i kusursuz seslendirirdi. Sadece sanatçı yönüyle değil, güzelliğiyle de çekim merkeziydi.
Hani O Bırakıp Giderken Seni
Yusuf Nalkesen, ünlü şair/yazar Orhan Seyfi Orhon’a ait Veda Busesi adlı şiiri 1951’de besteledi. Veda Busesi’nin tanınması/söylenmesi için tam 10 yıl sabırla bekleyecekti.
Suzan Avcı ya da ‘Şıngırdak Melahat’
Suzan Avcı (Bizavcı), ‘hayat mektebi’nden mezundu. Tek başına yaşamı ve ailesini omuzladı. Yeşilçam’da mucizeler yarattı. Çizdiği tipolojiyle milyonlarca erkeğin dikkatini çekti/hayranlığını kazandı. Adını, Türk Sinema Tarihi’nin zirvesine yazdırdı.
Hücreye Atılan Aktör
Akan, sıkı Atatürkçü idi. Büyük önderin fikirlerinin, eserlerinin, hatıralarının takipçisiydi. Mustafa Kemal Paşa’ya ait paltoyu olağanüstü dikkatle/özenle saklardı. Her 10 Kasım’da, sahibi olduğu ilkokulda öğrencilere, velilere ve öğretmenlere sergilerdi.
Dokuz Defa Alkol Komasına Giren Aktör
Türkiye; onu, Ankara Radyosu’nun sabah kuşağındaki ‘Arkası Yarın’ skeçlerinin anonslarında tanıdı.
Süleyman Turan: ‘Esas Oğlan’ın En Can Dostu
Süleyman Turan; hem tiyatroda, hem de sinemada birer kez başrol oynadı. Adı; Harput’ta Bir Amerikalı oyununda ve Dikkat Kan Aranıyor filminde en üste yazıldı…
Tanju Okan Ve ‘Kadınım’ Şarkısı
Tanju Okan; İzmir’den yetişmiş bir ses sanatçısıydı. Türk Hafif Müziği’nin kurucuları/öncüleri arasındaydı. Kısa sayılabilecek hayatında unutulmayacak/ölümsüz şarkılar seslendirdi. Son anına kadar hayata kırgındı; mutsuzdu; huzursuzdu…
Her Filminde Başrol Oynayan Aktör
Ediz Hun, Yeşilçam’da, siyasette ve üniversitede disiplini, özeni ve dikkati ile tanındı. Çevre hassasiyeti ve doğa sevgisiyle bilindi. Her filminde başrolde oynayan tek aktördü. Heyecanını, yaşam sevincini, aile özenini hiç yitirmedi. Çevresine ve içinden çıktığı topluma örnek olmaya çalıştı.
Süleyman Turan: ‘Esas Oğlan’ın En Can Dostu
Süleyman Turan; hem tiyatroda, hem de sinemada birer kez başrol oynadı. Adı; Harput’ta Bir Amerikalı oyununda ve Dikkat Kan Aranıyor filminde en üste yazıldı…
Babasını Ağılayan Padişah!
2. Bâyezid de, babası Fatih Sultan Mehmet gibi ‘zehirlendi’! Tarihçi Reşat Ekrem Koçu’nun satırlarına göre, ‘pek çok müverrihin paylaştığı ortak fikir: ‘Oğlu Şehzade Selim tarafından ağılandığı’ydı! Bedduası da: ‘Oğul! Kılıcın keskin ama ömrün kısa olsun!’ idi.’
Kardeşini Zehirleten Padişah!
Fatih’in büyük oğlu Şehzade Bâyezid, babasının ardından tahta çıktı. Fakat atasının izinden gitmedi. Resim, heykel gibi güzel sanatlara uzak durdu. Hatta bazı dinî saiklarla yasak(lar) getirdi. Oysa şehzadeliğinde ‘hazcı anlayışı’ benimsemişti.
Fatih’in ‘Çapkın’ Şehzadesi
Fatih’in 2. oğlu, Şehzade Mustafa, askerliğe yatkındı, şiir söylerdi. Yakışıklı, hareketli ve ‘hercaî’ idi. Saray’ın ve hareminin cinsi latiflerini kendine hayran ederdi. ‘Güzelleri yalnız bırakmayı sevmediği,’ kayıtlara geçildi. Bu yüzden de hayatını yitirecekti!’
Ondokuz Kardeşini Boğazlatan Padişah
Tarihçi Bostanzâde Yahya, 3. Mehmet’i adeta kutsadı. 19 erkek kardeşine Cennet kapılarını açtığını, kendilerine ‘şehitlik’ payesi verdiğini/sunduğunu ileri sürdü. Şeyhülislam da, boğdurulan şehzadeleri ‘şehit’ ilan etmekten geri kalmadı. ‘Padişah oğulları, - ağabeyleri tarafından! - ‘Cennet Kayığı’na bindirilmişti!’
Beşiktaşlı Kartal Tibet
Sinemanın ünlü, yakışıklı, zengin, pek kabiliyetli, çok yönlü ismiydi. İşine ve evine önem verdi. Sade, dedikodudan uzak, huzur dolu hayatı özledi, yaşadı. Mutluluğu hanesinde ve ailesinde buldu. Eşine ve çocuklarına sıkıntısız, sevgi dolu ve zengin sayılabilecek yaşam sunabilmenin gayreti içinde oldu. Kaliteli eğitim aldırdı.
Erotik Filmlerin Unutulmayan Yıldızı
70’li yılların sonunda Yeşilçam’ı ‘veba salgını’ gibi sarıp, gerçek sanatçıları tribünlere hapseden ‘erotik/porno film dalgası’nın yıldızlarından Tülin Tan, hayatının son günlerini Darülaceze’de geçiriyor.
Yılmaz Güney, Karaoğlan’ı Oynamak İstiyordu
Yalaz’ın kapısını ilk çalan, ‘Çirkin Kral’ Yılmaz Güney’di. Sinekkaydı traş olmuş, bıyıklarını kestirmişti.
Kışı Paltosuz Geçiren Camoka
Danyal Topatan; hayatının tamamını Yeşilçam Sokağı’nda geçirdi. Her tür rolü başarıyla oynadı. Kameranın hem önünde, hem de arkasında çalıştı. Gerçek hayatta ise hep ezildi.
Bataklıkta Açan Çiçek: ‘Esengül’
Esengül, 24 yıllık kısacık ömründe çoğumuzun yüreğine dokunmayı başardı. Şarkılarıyla yaşamımıza karıştı, kalplerimizi sızlattı. Küllenmiş hatıralarımıza yeniden köz verdi. İstanbul’un varoşlarına yerleşe(bile)n Anadolu insanının sevda/hasret dünyasını canlı tuttu.
Hükümet Gibi Adam
Ayhan Işık, Yeşilçam’da kendi kanunlarını uyguladı. Ücretini belirledi ve yapımcılara kabul ettirdi. Hakkını cesaretle savundu, kimsenin sömürmesine izin vermedi. Sinema emekçilerinin sendikalaşmasının, haftada bir gün de olsa izin yapmasının yolunu açtı. ‘Türkan Şoray, Işık’ın yolundan yürüdü!’
Yeşilçam’ın Taçsız Kralı
Ayhan Işık, Selanik’ten hicret eden bir ailenin çocuğu idi. Eğitimini zorluklar içinde tamamladı. DGSA’den mezun olup ressamlık yapacaktı. Kendisini Yeşilçam’da buldu. ‘Türk sinemasının ilk büyük starı’ diye tanındı. Beyazperdenin tarihine geçti.
Hücreye Atılan Aktör
Akan, sıkı Atatürkçü idi. Büyük önderin fikirlerinin, eserlerinin, hatıralarının takipçisiydi. Mustafa Kemal Paşa’ya ait paltoyu olağanüstü dikkatle/özenle saklardı. Her 10 Kasım’da, sahibi olduğu ilkokulda öğrencilere, velilere ve öğretmenlere sergilerdi.
Beşiktaşlı Kartal Tibet
Sinemanın ünlü, yakışıklı, zengin, pek kabiliyetli, çok yönlü ismiydi. İşine ve evine önem verdi. Sade, dedikodudan uzak, huzur dolu hayatı özledi, yaşadı. Mutluluğu hanesinde ve ailesinde buldu. Eşine ve çocuklarına sıkıntısız, sevgi dolu ve zengin sayılabilecek yaşam sunabilmenin gayreti içinde oldu. Kaliteli eğitim aldırdı.
Babasını Ağılayan Padişah!
2. Bâyezid de, babası Fatih Sultan Mehmet gibi ‘zehirlendi’! Tarihçi Reşat Ekrem Koçu’nun satırlarına göre, ‘pek çok müverrihin paylaştığı ortak fikir: ‘Oğlu Şehzade Selim tarafından ağılandığı’ydı! Bedduası da: ‘Oğul! Kılıcın keskin ama ömrün kısa olsun!’ idi.’
Maksim Gorki ‘Seven Banker’
Adından daha ziyade mesleki unvanı ile tanındı. Her gün gazetelerin birinci sayfalarını haber(ler)i, iç yapraklarını da reklam(lar)ıyla doldururdu. Tek kanallı TRT televizyonunda günün her saatinde şirketlerinin ‘paralı tanıtımını’ yapan kısa bantlar dönerdi. Bankalardan daha fazla mevduat toplamayı başardı. Yüksek faiz dağıtırdı. Ama yükselişi gibi ‘inkırazı’/çöküşü de pek hızlıydı. ‘Banker Kastelli’ olarak bilinen, milyonlarca kişiyi peşinden sürükleye(bile)n Abidin Cevher Özden kimdi?
Evini Satıp İşçi Maaşlarını Ödeyen Başkan
Fatma Girik, ‘içimizden/bizden birisi’ydi. Yeşilçam’ın ve Memduh Ün’ün ‘Fato’suydu. İnandığı gibi yaşadı. Engelleri aşmasını bildi. Kendini daima yenilemeye/geliştirmeye gayret etti. Tecessüs sahibiydi, öğrenmeye açtı. Sinemayı ve siyaseti tecrübeli ustalardan kavrama şansını yakaladı. Evinde çok zengin kitaplığı vardı. Her gün düzenli şekilde okurdu, tartışırdı. Hayatı sorgulardı.
Beşiktaşlı Kartal Tibet
Sinemanın ünlü, yakışıklı, zengin, pek kabiliyetli, çok yönlü ismiydi. İşine ve evine önem verdi. Sade, dedikodudan uzak, huzur dolu hayatı özledi, yaşadı. Mutluluğu hanesinde ve ailesinde buldu. Eşine ve çocuklarına sıkıntısız, sevgi dolu ve zengin sayılabilecek yaşam sunabilmenin gayreti içinde oldu. Kaliteli eğitim aldırdı.
Huzurevinde Sönen Yıldız
Altan Karındaş çok yönlü sanatçıydı. İlk Türk şov kadınıydı. İnsan, çocuk ve hayvan taklitlerini çok iyi yapardı. TSM’yi bilirdi, makamlara vakıftı. Makber’i kusursuz seslendirirdi. Sadece sanatçı yönüyle değil, güzelliğiyle de çekim merkeziydi.
İki İngiliz Aşçıya Teslim Edilen Kudüs
401 yıl yönettiğimiz Kudüs’ü tek mermi atmadan, daha da kötüsü İngilizlerle göğüs göğüse çarpışmadan teslim etmiştik. Kim(ler)e mi? İngiliz Ordusu’nda görevli iki askerî aşçıya…
Maksim Gorki ‘Seven Banker’
Adından daha ziyade mesleki unvanı ile tanındı. Her gün gazetelerin birinci sayfalarını haber(ler)i, iç yapraklarını da reklam(lar)ıyla doldururdu. Tek kanallı TRT televizyonunda günün her saatinde şirketlerinin ‘paralı tanıtımını’ yapan kısa bantlar dönerdi. Bankalardan daha fazla mevduat toplamayı başardı. Yüksek faiz dağıtırdı. Ama yükselişi gibi ‘inkırazı’/çöküşü de pek hızlıydı. ‘Banker Kastelli’ olarak bilinen, milyonlarca kişiyi peşinden sürükleye(bile)n Abidin Cevher Özden kimdi?
Hücreye Atılan Aktör
Akan, sıkı Atatürkçü idi. Büyük önderin fikirlerinin, eserlerinin, hatıralarının takipçisiydi. Mustafa Kemal Paşa’ya ait paltoyu olağanüstü dikkatle/özenle saklardı. Her 10 Kasım’da, sahibi olduğu ilkokulda öğrencilere, velilere ve öğretmenlere sergilerdi.
Zeki Müren’in İlkleri
Zeki Müren; Türk Sanat Müziği’nde geleneksel yapıyı-anlayışı değiştirdi; pek çok yeniliğe imzasını attı.
Kızlarını Ve Damatlarını Azarlayan Padişah
Sultan Abdülmecit, Osmanlı’nın son 4 padişahının da babasıydı. Uyguladığı programlar ve fikirleriyle sonraki nesillere ilham verdi. Batılılaşma ve çağdaşlaşma düşüncesinin/hareketinin savunucusuydu. Fransız ve İngiliz hanedan üyelerinin rüyaları süsleyen hayat tarzını örnek aldı/yaşadı. Dinî vecibelerini yerine getirdi fakat içkisini ve hızlı yaşantısını ihmal etmedi.
Küçük Cezve
Onu ‘Ah Güzel İstanbul’ filminde, ‘Ayşe’ kimliği ile tanıdık. İzmir’den kaçıp İstanbul’a gelen, ‘artist’ olmayı düşleyen toy kızdı. Adeta çaresizliğini haykırdığı, ‘Ben bir küçük cezveyim / Elden ele gezmeyim!’ şarkısıyla da akıllarımızda kalacaktı.
Bayan Yunus Emre
Ayla Algan, Türk tasavvufuna ve mutasavvıflara özel ilgi gösterdi. Felsefesini yürekten benimsediği Yunus Emre’yi tanıtmayı vazife bildi. Pek çok ülkede Yunus şiirlerinden oluşan besteleri okudu. Biricik kızının adını da - ulu ozandan ilhamla! - ‘Sevi’ koydu!
Yeşilçam’ın Hanımağası / 2
Selda Alkor, Yeşilçam’da kabiliyeti ve gayreti sayesinde isim oldu. Kimseden torpil beklemedi. Kendisi için özel senaryo(lar) da yazılmadı. ‘Beyazperde’nin görünmeyen kanunlarına direnmesini/dik durmasını bildi. Hem sinemada, hem televizyonda yıldızlaştı!
Yeşilçam’ın Hanımağası / I
Selda Alkor, Yeşilçam’da kabiliyeti ve gayreti sayesinde isim oldu. Kimseden torpil beklemedi. Kendisi için özel senaryo(lar) da yazılmadı. ‘Beyazperde’nin görünmeyen kanunlarına direnmesini/dik durmasını bildi. Hem sinemada, hem televizyonda yıldızlaştı!
52 Nişan, 16 Nikâh Yapan Ünlü Kaleci
Beşiktaş’ta üne kavuşan kaleci Varol Ürkmez, futbol yaşamı boyunca olayların, şaşaalı hayat tarzının, şaşırtıcı sayıdaki aşkların adamıydı. Gazetecilerin en önemli haber kaynaklarındandı. Halkın, özellikle de futbolseverlerin sevgilisiydi. Sadece futbolcu değildi, sinema ve tiyatro sanatçısıydı, tepeden tırnağa şov insanıydı.
Kesilen Ayağı Çalınan Aktör
Ünlü aktörün ömrünün son yılları çile ve keder doluydu. Ağır sağlık sorunları ile boğuştu. Sol ayak parmakları kesildi. Sonra bacağını yitirdi. Tahmin(ler)e göre kendisinden nefret eden hayranı veya düşmanı, mezarı kazıp kefenlenmiş uzvu çalma cüretinde bulundu!
‘İyi Yürekli’ Kötü Adam
Erzurum’dan kağnı ile yola çıkıldı. Konya’ya sonra da Yalova’ya ulaşıldı. İstanbul’a varıldığında çuvallardaki eşyaların çoğu taşınmaktan/aşınmaktan kullanılmaz haldeydi. Bir ahşap konakta 2 oda kiralandı. Anne hem çalışacak, hem oğluna bakacaktı. Taş Ailesi, ekmeğini taştan çıkaracaktı!
‘Bilinmeyen’ İmamoğlu / 1
Ekrem İmamoğlu, 25 yıl ‘Millî Görüş’ geleneğinden gelen/yetişen kadrolarca yönetilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı - yeniden! - CHP’ye kazandırmayı başardı. AKP, İstanbul’un kaybedilmesini bir türlü kabullenemedi. İmamoğlu kimdi? Elinde ‘sihirli değnek’ mi vardı?
Yeşilçam’ın Kara Bahtlısı
Yeşilçam’ın uygun gördüğü ad ve soyadı hayat hikâyesine tıpa tıp uydu. Yaşamı hazin olaylar manzumesiydi. Ailesini genç yaşta kaybetti. Öyküsünü bilenlerin rivayetine göre 3 defa ‘âşık oldu’! Her seferinde de kavuşamadı. İlk gençliğini dolduran sıcacık, huzur dolu yuvanın - ilerleyen yıllarında! - hep hasretini çekti. Yüksek sinema kabiliyeti, gelişmiş edebi zevki ve doğaçlama müzisyenliği yeterince değerlendirilemedi. Bu dünyadan ‘Samuel Agop Uluçyan’, hepimizin aşina olduğu ismi ile ‘Sami Hazinses’ de geçti!
‘Çalan’ Ama ‘Çalışan’ Sadrazam / 1
Kanuni Sultan Süleyman’ın sevgili damadı, en güvendiği veziri/sadrazamı Rüstem Paşa, Osmanlı Tarihi’nde derin izler bıraktı. Hanedan içindeki iktidar oyunlarında rol aldı. Kayınvalidesi Hürrem Sultan’dan yana tavır koydu. Şehzade Mustafa yerine, karısının erkek kardeşlerinden birinin tahta çık(arıl)ması planlarını destekledi.
Yakışıklı Acımasız
Sinema salonunda film seyrederken keşfedildi. Yakışıklı, atletik yapılı, uzun boyluydu. Kâşifini teşhisinde yanıltmadı. Her rolün altından başarı ile kalktı. ‘Döneminin en önemli erkek yüzlerindendi!’
Huzurevinde Sönen Yıldız
Altan Karındaş çok yönlü sanatçıydı. İlk Türk şov kadınıydı. İnsan, çocuk ve hayvan taklitlerini çok iyi yapardı. TSM’yi bilirdi, makamlara vakıftı. Makber’i kusursuz seslendirirdi. Sadece sanatçı yönüyle değil, güzelliğiyle de çekim merkeziydi.
Piyanist Bestekâr 2. Abdülhamit Han
Sultan 2. Abdülhamit’in az bilinen bir yönü de müzisyenliğiydi. Pekiyi derecede piyano çalardı. Sultan’ın Batı müziği formlarında piyano için yaptığı besteleri de mevcuttu. Çocuklarının aynı müzik aletinde ustalaşması için özel gayret gösterdi. Avrupa’dan çok kıymetli piyanolar getirtti. Çalışmalarını yakından izledi, yanlışlarını da gösterdi.
Suzan Avcı ya da ‘Şıngırdak Melahat’
Suzan Avcı (Bizavcı), ‘hayat mektebi’nden mezundu. Tek başına yaşamı ve ailesini omuzladı. Yeşilçam’da mucizeler yarattı. Çizdiği tipolojiyle milyonlarca erkeğin dikkatini çekti/hayranlığını kazandı. Adını, Türk Sinema Tarihi’nin zirvesine yazdırdı.
Ömercik: Feleğin Sillesi Ya Da Solan Bir Yaprak Gibi
Ömercik - Ömer Dönmez! -; Türk sinemasının en ünlü çocuk yıldızlarındandı. Hayat hikâyesi de canlandırdığı Yeşilçam senaryolarına benzedi. Dramı dibine kadar yaşadı. Alkışların vefasızlığını anladığında iş işten geçmişti.
Beşiktaşlı Kartal Tibet
Sinemanın ünlü, yakışıklı, zengin, pek kabiliyetli, çok yönlü ismiydi. İşine ve evine önem verdi. Sade, dedikodudan uzak, huzur dolu hayatı özledi, yaşadı. Mutluluğu hanesinde ve ailesinde buldu. Eşine ve çocuklarına sıkıntısız, sevgi dolu ve zengin sayılabilecek yaşam sunabilmenin gayreti içinde oldu. Kaliteli eğitim aldırdı.
Bornozla Gömülmek İsteyen Striptizci
Seher Şeniz, parçalanmış aile kurbanıydı. Babasını hiç tanımadı; annesinin ve kardeşlerinin desteğini de - yeterince! - gör(e)medi. Sevgiyi, huzuru ve aile sıcaklığı başkalarında aradı. Hep aldatıldı; cinsel obje olarak değerlendirildi; sürekli hayal kırıklığı yaşadı. İfadesine göre; ‘kullanıldı!’
Tek Kişilik Güzel Ordu
Kiev Üniversitesi Tarih Bölümü’nün son sınıf öğrencisi Lyudmila Mikhailovna Pavlichenko - ki 24 yaşındaydı! - , okulu bırakıp orduya katılmayı, Nazilere karşı savaşmayı planlamıştı.
Yerli James Bond Göksel Arsoy
Göksel Arsoy; daha çok romantik aşk filmleriyle tanındı.
‘Çöpten Çıkan’ Tiyatro Oyunu
Fatma Nudiye Yalçı, erkek egemen dünyada hemcinslerinin sesi/öncüsü olmayı amaçladı. Türkiye’deki pek çok ilkin sahibiydi. Okudu, yazdı, eleştirdi ve en önemlisi de sorguladı. İdeallerinin peşinden yürüdü. Ömrünün beşte birini hapishanelerde geçirdi.
Atatürk'ün Emaneti Türk Hava Kurumu
Türk Tayyare Cemiyeti kurulduğunda sadece yerli uçağın yapımı değil, millî silah sanayinin de temeli atıldı. Atatürk’e göre Türk Milleti yüksek karaktere, zekâya, kabiliyete sahipti. Kendi uçağını, tankını ve her türden savaş silah(lar)ını üretebilirdi.Diğer Türk Sineması Yazıları
Yakışıklı Acımasız
Sinema salonunda film seyrederken keşfedildi. Yakışıklı, atletik yapılı, uzun boyluydu. Kâşifini teşhisinde yanıltmadı. Her rolün altından başarı ile kalktı. ‘Döneminin en önemli erkek yüzlerindendi!’
‘İyi Yürekli’ Kötü Adam
Erzurum’dan kağnı ile yola çıkıldı. Konya’ya sonra da Yalova’ya ulaşıldı. İstanbul’a varıldığında çuvallardaki eşyaların çoğu taşınmaktan/aşınmaktan kullanılmaz haldeydi. Bir ahşap konakta 2 oda kiralandı. Anne hem çalışacak, hem oğluna bakacaktı. Taş Ailesi, ekmeğini taştan çıkaracaktı!
Kesilen Ayağı Çalınan Aktör
Ünlü aktörün ömrünün son yılları çile ve keder doluydu. Ağır sağlık sorunları ile boğuştu. Sol ayak parmakları kesildi. Sonra bacağını yitirdi. Tahmin(ler)e göre kendisinden nefret eden hayranı veya düşmanı, mezarı kazıp kefenlenmiş uzvu çalma cüretinde bulundu!
Bayan Yunus Emre
Ayla Algan, Türk tasavvufuna ve mutasavvıflara özel ilgi gösterdi. Felsefesini yürekten benimsediği Yunus Emre’yi tanıtmayı vazife bildi. Pek çok ülkede Yunus şiirlerinden oluşan besteleri okudu. Biricik kızının adını da - ulu ozandan ilhamla! - ‘Sevi’ koydu!
MİT’çi Aktör / 2
Avrupalı ve ABD’li ünlü yıldızlar gibi bol para kazandı. Geleceğini düşünmeden harcadı. Hovardaydı, güzel kızlara ve kadınlara düşkündü. Lüks yatında/karavanında misafir eder, ‘mirasyedi hayatı’ yaşardı. 8 kez nikâhlanıp boşandı. Sadece özel yaşantısıyla değil, filmleriyle de iz bıraktı, ‘gıpta’ ile izlendi!
Yeşilçam’ın Hanımağası / 2
Selda Alkor, Yeşilçam’da kabiliyeti ve gayreti sayesinde isim oldu. Kimseden torpil beklemedi. Kendisi için özel senaryo(lar) da yazılmadı. ‘Beyazperde’nin görünmeyen kanunlarına direnmesini/dik durmasını bildi. Hem sinemada, hem televizyonda yıldızlaştı!
